Kraul na grzbiecie to technika pływacka, w której występują dwie kluczowe fazy ruchów kończyn górnych: faza podwodna, inaczej nazywana właściwą, oraz faza nadwodna, zwana również przygotowawczą. Podczas pływania stylem grzbietowym, obie kończyny górne pracują w sposób naprzemienny. Kiedy jedno ramię zanurza się pod powierzchnię wody, wykonując tzw. ruch właściwy, drugie ramię znajduje się w fazie przygotowawczej, przenosząc się nad powierzchnią wody w kierunku tylnej części głowy.
Faza właściwa, czyli podwodna, składa się z kilku sekwencji ruchowych.
Wejście ramienia do wody i napłynięcie
Na początku, kończyna górna, z wyprostowanym łokciem, zanurza się do wody, począwszy od małego palca, za głową, w linii prostej z ramieniem. W tym samym czasie, tułów wykonuje rotacyjny ruch wzdłuż osi ciała, skierowany w stronę ramienia, które rozpoczyna ruch podwodny.
Chwyt wody
Następnie, po zanurzeniu, kończyna górna rozpoczyna fazę wiosłującą. Przy pomocy ruchu w stawie ramienno-łokciowym, kończyna przemieszcza się w dół i na zewnątrz. Ruch ten jest zapoczątkowany lekkim zgięciem dłoni, czyli tzw. chwytem wody.
Pociągnięcie
Podczas pociągnięcia, ramię stopniowo zaczyna się zginać w stawie łokciowym, kierując łokieć w dół i do wnętrza wody. Początkowo, zgięcie w stawie łokciowym jest niewielkie, jednak stopniowo zwiększa się, osiągając w środkowej części ruchu podwodnego największe ugięcie, które wynosi od 90 do 110 stopni.
Odępchniecie
Następnie, podczas odepchnięcia, kończyna górna ulega prostowaniu w stawie łokciowym. Przedramię obraca się, a dłoń zbliża się do powierzchni wody. Ręka przyjmuje położenie przy udzie, z dłonią skierowaną ku górze, kończąc tym samym ruch wiosłujący.
Wyjście ramienia z wody
W momencie, gdy ramię ma opuścić wodę, następuje lekkie odwrócenie kończyny górnej. Wyprostowane ramię w stawie łokciowym jest wyjmowane z wody, z kciukiem skierowanym ku górze. Ruch ręki pod wodą podczas wykonywania kraula na grzbiecie tworzy trajektorię przypominającą swoim kształtem literę „S”, jednak obróconą do góry nogami.
Faza przygotowawcza – nadwodna
Polega na przeniesieniu wyprostowanej w stawie łokciowym kończyny górnej nad wodę, do tyłu za głowę. W tym momencie następuje obrót przedramienia, a ręka wchodzi do wody począwszy od małego palca. W trakcie tej fazy, ciało wykonuje rotacyjny ruch, czyli skręt tułowia wzdłuż osi ciała, do około 40 stopni. Ta rotacja umożliwia swobodny ruch jednego ramienia nad powierzchnią wody oraz głębsze zanurzenie drugiego ramienia, które jest w fazie właściwego ruchu wiosłującego. Kończyny górne w technice kraula na grzbiecie odgrywają kluczową rolę, będąc głównym źródłem napędu dla pływaka. To one generują aż do 70% całkowitej prędkości ciała.
Źródło: Dybińska E., Uczenie się i nauczanie pływania, AWF Kraków, 2011
Film: www.emilsiedlarz.pl